Copyright 2024 - Εκπαιδευτικό Περισκόπιο

Πάσχα

Η επεισοδιακή πορεία του Ναού της Αναστάσεως ανά τους αιώνες

4

Ο Ναός της Αναστάσεως, το ιερότερο μνημείο της Χριστιανοσύνης αποτελεί το όνειρο κάθε Χριστιανού να αξιωθεί κάποτε να επισκεφθεί την Αγία Γη. Στην πραγματικότητα, ο ενδοξότερος ναός της Χριστιανικής θρησκείας, όπου εσταυρώθη και ανεστήθη ο Χριστός δεν είναι ένα ενιαίο κτήριο, αλλά πολλά και διάφορα, τα οποία ενώνονται μεταξύ τους.

αναστάσεως

 

 

Η Παλαιστίνη με την Ιερουσαλήμ αποτελεί το κέντρο του κόσμου. Σε αυτή την πολυσήμαντη κι έντονη σε όλα της, από τα χρώματα της ανατολής και της Δύσης του ηλίου μέχρι τους ανθρώπους και το κτισμένο τοπίο βρίσκεται και ακτινοβολεί στους αιώνες μία γνήσια σύνθετη παρουσία της ελληνικής βυζαντινής παραδόσεως.

 

Ο εσωτερικός χώρος του Ναού περιλαμβάνει εκκλησίες, παρεκκλήσια, προσκυνήματα, υπνοδωμάτια, μπαλκόνια, διαδρόμους, βοηθητικούς χώρους. Η ίδια αρχιτεκτονική αρρυθμία επικρατεί και στο εσωτερικό του Ναού, παρά το ότι τα μνημεία διατηρούν την αυτοτέλειά τους εσωτερικά και εξωτερικά.

 

Ο εσωτερικός διάκοσμος είναι ποικιλόμορφος με βυζαντινές τοιχογραφίες, εικόνες και αγάλματα, χάλκινα σκαλιστά της Αναγεννήσεως, σύγχρονα εντοίχια ψηφιδωτά. Εντός του Ναού της Αναστάσεως υπάρχουν άνω των δέκα ιεροί χώροι και προσκυνήματα, συνδεδεμένα με το Πάθος του Χριστού, τη Σταύρωση, το Θάνατο, την Ταφή και την Ανάσταση.

 

Τα κυριότερα είναι:

1) Η Αγία Αποκαθήλωσις

2) Ο τόπος, στον οποίο ίσταντο οι άγιες γυναίκες κατά τη Σταύρωση

3) Το Άγιο Κουβούκλιο, όπου ο Τάφος του Χριστού και ο Άγιος Λίθος

4) Ο Γολγοθάς

5) Το Παρεκκλήσιο του Αδάμ

6) Το παρεκκλήσιο του Ακανθίνου Στεφάνου

7) Ο χώρος της ευρέσεως του Τιμίου Σταυρού

8) Το Παρεκκλήσιο του εκατοντάρχου Λογγίνου

9) Το Παρεκκλήσιο του «Διεμερίσαντο»

10) Το Παρεκκλήσιο των Κλαπών, όπου η φυλακή του Χριστού

11) Η Κολώνα του Δαρμού

12) Το Παρεκκλήσιο της Μαρίας της Μαγδαληνής

 

Μερικά από τα προσκυνήματα αυτά, όπως ο Γολγοθάς και ο Τάφος του Χριστού έχουν Ευαγγελική, τοπογραφική και ιστορική αυθεντικότητα. Άλλα, όπως η Αποκαθήλωσις, το Μη Μου Άπτου, ο Τάφος του Ιωσήφ έχουν καθορισθεί πλησίον του χώρου του Γολγοθά ως συναφή με τα γεγονότα της Σταυρώσεως και της Ταφής.

 

Άλλα είναι αφιερωμένα σε κάποιο πρόσωπο ή γεγονός, όπως το παρεκκλήσιο του Λογγίνου, η Κολώνα του Δαρμού και το παρεκκλήσιο των Κλαπών.

 

Όλα όμως τα προσκυνήματα του Ναού ενώνονται με το ίδιο κτήριο και τα στεγάζει το ίδιο ιστορικό γεγονός, το Πάθος και το Μαρτύριο του Χριστού.

 

Το σπουδαιότερο μνημείο της χριστιανοσύνης, που αποτελεί πόλο έλξης και προσκυνήματος για εκατομμύρια πιστούς κάθε χρόνο, απαντά με διάφορα ονόματα, στις πηγές και τη βιβλιογραφία που διαθέτουμε.

 

Οι παλαιότερες ελληνικές πηγές τον αναφέρουν ως «Μαρτύριον», «Ανάστασιν», «Ναό του Κυριακού Τάφου» και «Ναό του Αγίου Τάφου», ενώ στους ευρωπαίους, και ευρύτερα στη διεθνή κοινότητα, είναι γνωστός ως «Holy Sepulchre».

 

Στους παλιότερους μάλιστα προσκυνηματικούς οδηγούς και τα «Προσκυνητάρια» των Αγίων Τόπων γίνονται θαυμαστικές και εγκωμιαστικές αναφορές στο μέγεθος, την παλαιότητα και την θρησκευτική σπουδαιότητα του, αφού περικλείει τους βασικούς χώρους του μαρτυρίου και της Αναστάσεως του Κυρίου.

 

Έχοντας ακολουθήσει τις ιστορικές περιπέτειες και τις τύχες των Αγίων Τόπων, ο Ναός διαμορφώθηκε σταδιακά, στο πέρασμα των αιώνων, μέσα από μια διαδικασία καταστροφών, επισκευών και ανοικοδομήσεων, ώστε σήμερα να μην παρουσιάζει την κλασική εικόνα ενός χριστιανικού ναού.

 

Με τις ιδιοτυπίες και την ασυμετρία που παρουσιάζει, και με τον εσωτερικό του χώρο να αποτελείται από πολλά και σχεδόν αυτόνομα προσκυνήματα, ο Ναός απεικονίζει τη δράση και το έργο των διαφόρων κατακτητών, των καταστροφέων, των επισκευαστών του, αλλά και των ποικίλων χριστιανικών ομολογιών, πλην της κυρίαρχης ελληνορθόδοξης Αγιοταφιτικής Αδελφότητας, που κατά καιρούς κατείχαν ή συνεχίζουν να κατέχουν τμήματα του.

 

Τις περίπλοκες αυτές ιστορικές, αρχαιολογικές αρχιτεκτονικές και θρησκευτικές διαδρομές θα προσπαθήσουμε στη συνέχεια να εξιστορήσουμε, ώστε ο προσκυνητής να γνωρίζει την ιστορική υπόσταση όσων θα δει και θα προσκυνήσει. Α. Ιστορικές επισημάνσεις Όπως είναι γνωστό από τα Ευαγγέλια, ο Χριστός σταυρώθηκε στον λόφο του Γολγοθά, έξω από τα τείχη της Ιερουσαλήμ.

www.dogma.gr

f t g m

Τα τελευταία νέα